เมื่อเช้าขึ้นวินที่ท่ารถวัดคลองเตยนอก ไปลงศูนย์ประชุมสิริกิติ์ ในราคาปกติ 30 บาท เปิดกระเป๋าตังค์มา เจอแบงก์ 20 ใบนึงกับแบงก์พันใบนึง ล้วง ๆ ในกางเกงเจอเหรียญอีก 15 บาท ในใจก็แว่บขึ้นมาว่า “ถ้าค้นทั้งเนื้อทั้งตัวแล้วมีเงินแค่ 20 บาทจะทำยังไงดี” โดยมีข้อกำหนดว่าต้องไป ศูนย์ประชุมฯ ให้ทันภายใน 10 นาที ด้วย
ตัวเลือกสนุก ๆ ในหัวโผล่มาประมาณนี้
- บอกวินไปว่า ผมมีแค่ 20 บาทติดตัว ลดให้ผมได้ไหม
- บอกวินไปว่า ผมมีแค่ 20 บาทติดตัว เดี๋ยวขากลับผมเอามาจ่ายได้ไหม
- บอกวินไปว่า จอดแวะตรง ATM แป๊บนึง เดี๋ยวผมกดเงินก่อน เงินไม่พอจ่ายค่าวิน
- บอกวินไปว่า ไม่ไปแล้ว เงินไม่พอ เดี๋ยวไปขึ้นรถเมล์เอา
- ไม่ไปทำงานเลย เสียฤกษ์
ลองย้อนกลับไปคิดถึงแต่ละตัวเลือก
- ถ้าขอเขาดี ๆ น่าจะให้ แต่ เขาคงไม่ค่อยพอใจ ถ้ามาใช้บริการรอบหน้า เขาคง ไม่ค่อยอยากให้บริการเรา อีก กลัวขาดทุน (Zero Sum Game — เรา win ไม่ต้องจ่าย 10 บาท เขา lose ขาดทุน 10 บาท)
- เหมือนกันกับข้อแรก ขอดี ๆ เขาน่าจะให้ แต่เขาอาจจะขออะไรเป็นตัวแทนเราไว้ ตอนเอามาจ่าย ก็แลกคืนกลับไป แต่ เขาก็คงไม่ค่อยพอใจ เหมือนกัน ถึงแม้จะไม่มากเท่าข้อ 1 (Negative Sum Game — เรา lose ต้องกลับมาตามหาเขาเพื่อจ่ายอีก 10 บาท เขา lose ไม่ได้ไม่ได้เงินเลยทันที่ที่ให้บริการเสร็จ 10 บาท แทนที่จะได้เงินไปใช้เลยต้องมารอเราอีก)
- แบบนี้ดูดี แต่ จะมั่นใจได้ไง ว่ากด ATM แล้วจะไปศูนย์ประชุมได้ทันภายใน 10 นาที ที่ตู้ ATM จะมีคิวคนกดเงินไหม ตู้เงินจะหมดไหม (Risk)
- รถติด กว่ารถจะมา กว่าจะไปถึง เกิน 10 นาทีแน่นอน ไปไม่ทัน (Fail case)
- อันนี้ก็เกินไป ทิ้งแม่งหมดทุกอย่าง (Fail case)
ไม่ว่าดูข้อไหนก็ไม่น่าจะโอเค
เลยลองคิดต่ออีกนิดจากข้อ 2
ถ้าเราเปลี่ยนเป็น มีดอกเบี้ยให้ ด้วยล่ะ จากที่จะต้องคืน 10 บาท เป็นคืน 15 หรือ 20 บาท เขาน่าจะรู้สึกโอเค ขึ้น เราเองก็ ไม่ได้รู้สึกแย่ มากนัก เพราะเราเองก็ไม่ได้เตรียมตัวให้พร้อมเหมือนกัน
ย้อนกลับมามองที่ที่ทำงาน
เรา … คือ PO (Product Owner)
วิน … คือ Team
เราอยากไปให้ถึงเป้าหมายให้ทันเวลา … PO ปัก Release date ไว้แล้ว ในชื่อประมาณว่า Press conference หรือ Commitment กับทางผู้บริหาร
วินบิดมอเตอร์ไซค์ได้เร็วแค่ไหน ถ้าเร็วมาก ก็เสี่ยงมาก โอกาสเกิดอุบัติเหตุสูง เกิดอุบัติเหตุขึ้นมา เราไปไม่ถึง … PO Release ของไม่ได้ พังพินาศกันหมด
ระยะทาง PO ตั้งใจมาแล้ว ว่าจะต้องไปศูนย์ประชุม
PO
- กำหนด Time มาแล้ว 10 นาที
- กำหนด Feature มาแล้ว ไปให้ถึงศูนย์ประชุม
- กำหนดคนมาแล้ว วินมอเตอร์ไซค์ 1 คน
- กำหนดเงินมาแล้ว 20 บาท
จะทำยังไง?
- จะตกลงกับวินว่าเรามีเท่านี้ ไปเท่านี้ก่อนนะ ช่วย ๆ กันหน่อยในแบบข้อ 1
- หรือช่วยกันก่อนนะ เดี๋ยวตอนเย็นจะเอาตังค์อีก 10 บาทมาจ่ายให้
- หรือช่วยกันก่อนนะ เดี๋ยวเอามาจ่ายเพิ่มให้เป็น 20 บาท
สถานการณ์จริง มันเกิดขึ้นโดยที่ Team แทบไม่มีสิทธิ์ในการปฏิเสธ หรือชี้แจงเลยว่าไม่ทัน ต้องยอมรับสภาพรับเงินไม่ครบโดยไม่มีสิทธิ์โต้แย้ง ทำไปบ่อย ๆ ก็ไม่อยากให้บริการลูกค้าคนเดิมอีก แต่เลี่ยงไม่ได้ เพราะเขาเป็นคนป้อนงานให้เรา สุดท้ายก็ตัดสินใจลาออก
PO เลือกที่จะจ่ายให้ถูก ให้เวลาน้อย กลายเป็นหนี้โดยที่ตัวเองก็ไม่ยอมรับสภาพหนี้ที่เกิดขึ้น หรือไม่รู้ตัวเลยว่าตัวเองก่อหนี้ที่ไม่ได้ตั้งใจขึ้นมา พอทำแบบเดิมซ้ำ ๆ หนี้พอกพูน ทีมทนไม่ไหว ทีมก็ลาออก
หนี้พวกนี้ ส่วนหนึ่งมันคือ Technical Debt หรือหนี้ทางเทคนิค ลักษณะเด่นคือ ดอกสูง และวิธีการคำนวณดอก มันทบต้นด้วย ยิ่งปล่อยไว้ แล้วถ้ายังกู้อีก มันโตเร็วมาก เป็น Exponential
ถ้า PO ปิดตาไม่รับรู้หนี้ก้อนนี้ วันนึงมันจะไปแตะจุดที่เรียกกันง่าย ๆ ว่า ทำใหม่ถูกกว่า เพราะข้างในของที่ทีมทำมันยุ่งเหยิงเหลือเกิน แตะตรงไหนก็พัง ไม่มีเวลาให้ทีมปรับปรุงให้มันดูดี ดูสวย และทดสอบได้เลย
เมื่อไหร่ PO จะรู้ตัวว่าตัวเองมีหนี้ และเมื่อไหร่ PO จะพร้อมที่จะจ่ายหนี้ตรงนี้วะ